“Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan”.
Sinh thời, Bác Hồ rất yêu thương trẻ em, Người từng nói: Tất cả trẻ em Việt Nam đều là con của tôi. Dù luôn bận bịu với những công việc quốc gia đại sự, nhưng Bác Hồ vẫn dành nhiều thời gian để yêu thương và chăm sóc, đặc biệt quan tâm và dành tình thương yêu vô hạn cho các thế hệ măng non của đất nước, đồng thời Người khẳng định: “Thiếu niên nhi đồng là người chủ tương lai của nước nhà. Vì vậy, chăm sóc và giáo dục tốt các cháu là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân”.
Thấm nhuần sâu sắc tư tưởng của Bác, Đảng ta đã có nhiều Chỉ thị, Nghị quyết lãnh đạo, Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật về chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em. Vấn đề về quyền trẻ em đã được hiến định từ Hiến pháp năm 1946 cho đến Hiến pháp sửa đổi, bổ sung năm 2013. Khoản 1, Điều 37 Hiến pháp năm 2013 ghi rõ: “Trẻ em được Nhà nước, gia đình, xã hội bảo vệ, chăm sóc và giáo dục, được tham gia vào các vấn đề về trẻ em. Nghiêm cấm xâm hại, hành hạ, ngược đãi, bỏ mặc, lạm dụng, bóc lột sức lao động và những hành vi khác vi phạm quyền trẻ em”. Năm 2016, Quốc hội đã thông qua Luật Trẻ em. Quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước trong việc xây dựng Luật Trẻ em là bảo đảm hài hòa các quyền trẻ em và nguyên tắc trong Công ước của Liên hiệp quốc và các điều ước quốc tế khác có liên quan. Chỉ thị 20-CT/TW của Bộ Chính trị về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em trong tình hình mới” nhằm góp phần quan trọng vào việc chuẩn bị và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Đặc biệt, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng tiếp tục khẳng định: “Tăng cường giáo dục kiến thức, kỹ năng bảo vệ trẻ em, kiểm soát tình hình tai nạn, bạo lực với trẻ em. Tiến tới phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em dưới 5 tuổi. Tăng cường giám sát, kiểm tra việc thực hiện chính sách, pháp luật về trẻ em”… Tất cả những điều đó thể hiện công tác bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em luôn là sự quan tâm hàng đầu của Đảng và Nhà nước ta theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
Thị xã Ninh Hòa hiện có tổng số trẻ em dưới 16 tuổi là 59.067 trẻ, chiếm 25,67%/dân số, trong đó, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt là 608 em chiếm 1,02%. Trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Thị ủy, cấp ủy, tổ chức Đảng, chính quyền, mặt trận và các đoàn thể từ thị xã đến cơ sở đã bám sát vào nội dung các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của cấp trên đã triển khai thực hiện công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em tại địa phương đạt được nhiều kết quả quan trọng: Hàng năm tổ chức triển khai Tháng hành động vì trẻ em; tổ chức Diễn đàn trẻ em đạt hiệu quả; triển khai công tác xây dựng xã, phường phù hợp với trẻ em, kết quả hàng năm đạt và vượt chỉ tiêu theo kế hoạch giao. Phối hợp tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho trẻ em khuyết tật, tổ chức đưa trẻ em đi phẫu thuật tim bẩm sinh, phẫu thuật nụ cười, phẫu thuật chỉnh hình đầy đủ sau khi được hội chẩn và có chỉ định của Bác sĩ chuyên ngành, các cháu bại não được nhận xe lăn, xe lắc. Các cháu mồ côi, khuyết tật, gia đình nghèo … được nhận trợ cấp thường xuyên hàng tháng, được tặng học bổng, tặng phương tiện đi học, được nhận quà thường xuyên từ các tổ chức, cá nhân từ thiện. Triển khai Mô hình kết nối dịch vụ chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS tại xã Ninh Sim và Phường Ninh Hải, 100% trẻ tham gia Mô hình đều được kết nối các dịch vụ chăm sóc theo nhu cầu về Dinh dưỡng, y tế, giáo dục, trợ cấp xã hội, trợ giúp pháp lý . Triển khai Chương trình “Hỗ trợ giáo dục xã hội vì trẻ em”, đã giải quyết cho các gia đình có trẻ em có nguy cơ bỏ học tại hai xã, phường Ninh Thọ và Ninh Diêm được vay vốn nhằm giúp các hộ chăn nuôi, buôn bán nhỏ, phát triển kinh tế, tăng thêm thu nhập, đảm bảo cho con được đến trường và không phải bỏ học giữa chừng. Chương trình “Cặp lá yêu thương” được triển khai thực hiện từ năm 2017, có 32 em là lá chưa lành được thụ hưởng Chương trình, được nhận tiền hỗ trợ hàng tháng, thấp nhất là 200.000đ và cao nhất là 1.200.000đ của những chiếc lá lành trên mọi miền đất nước. Tổ chức tốt các hoạt động vui chơi, giải trí tại cộng đồng cho trẻ em vào dịp hè và các dịp lễ, tết.
Trong năm 2021, thực hiện chính sách hỗ trợ trẻ em khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19: trên 700 lao động đang nuôi con dưới 06 tuổi được hỗ trợ thêm 1.000.000đ/người; 02 trẻ sơ sinh là con của sản phụ bị nhiễm Covid-19 được hỗ trợ 1.000.000 đồng/em; Gần 4.500 trẻ em là F0, F1 đã kết thúc điều trị, cách ly y tế tại nhà và ngoài cơ sở cách ly tập trung được hỗ trợ tiền ăn và hỗ trợ bổ sung 1.000.000đ/em với tổng kinh phí gần 8 tỷ đồng; Hàng trăm lượt trẻ em bị ảnh hưởng bởi đại dịch và các cơ sở trợ giúp xã hội trên địa bàn được hỗ trợ tiền mặt và rất nhiều các nhu yếu phẩm từ nguồn xã hội hóa phục vụ đời sống, sinh hoạt hàng ngày, giúp các em và gia đình vượt qua đại dịch.
Tuy vậy, nhu cầu trợ giúp của trẻ em còn rất nhiều, một bộ phận dân cư ở vùng sâu, vùng xa, miền núi vẫn còn gặp nhiều khó khăn, trẻ em ở đó còn chịu nhiều thiệt thòi, điều kiện về chăm sóc sức khỏe, học tập, vui chơi giải trí còn hạn chế. Nhận thức của người dân cũng như việc tiếp cận với thông tin còn nhiều hạn chế. Do đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn nên chỉ lo làm ăn, ít dành thời gian chăm sóc con, trong khi môi trường xã hội vẫn còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ dẫn đến trẻ em rơi vào hoàn cảnh đặc biệt, cũng từ đó mà công tác bảo vệ chăm sóc trẻ em còn gặp nhiều thách thức. Tình trạng trẻ em bỏ học, trẻ em hư, trẻ em vi phạm pháp luật, trẻ em bị xâm hại tình dục, trẻ em bị tai nạn thương tích nhất là chết đuối vẫn thường xảy ra; Nhiều đối tượng trẻ em cần bảo vệ đặc biệt nhưng chưa được quan tâm đúng mức như: trẻ em làm việc xa gia đình, trẻ em còn cha mẹ nhưng không được sống cùng, trẻ em trong các gia đình có vấn đề xã hội (ly hôn, ly thân, bạo lực gia đình) ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ em.
Nhân Tháng hành động vì trẻ em năm 2022 với chủ đề “Chung tay bảo vệ trẻ em, hãy lên tiếng phòng, chống xâm hại, bạo lực trẻ em” do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội phát động từ ngày 01 - 30/6/2022, nhằm làm giảm tối đa các tổn hại và bảo đảm quyền, lợi ích của trẻ em, phòng Lao động – Thương binh và Xã hội với chức năng và nhiệm vụ được giao đề nghị các ban ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội nâng cao vai trò trách nhiệm của mình đối với thế hệ tương lai của đất nước, thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bảo vệ trẻ em, đặc biệt là việc phòng ngừa, ngăn chặn kịp thời nguy cơ gây tổn hại cho trẻ em; phối hợp thực hiện tốt quy trình tiếp nhận, xử lý thông tin, thông báo, tố giác nguy cơ, hành vi bạo lực, xâm hại trẻ em; triển khai theo thẩm quyền việc hỗ trợ, can thiệp cho trẻ em khi bị bạo lực, xâm hại; rà soát, kiến nghị việc sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật về bảo vệ trẻ em, đặc biệt đẩy mạnh công tác truyền thông, tích cực tuyên truyền phòng chống xâm hại, bạo lực trẻ em bằng nhiều hình thức; Hãy lên tiếng để ngăn chặn mọi hành vi xâm hại, bạo lực trẻ em và gọi tổng đài 111 để thông báo, tố giác mọi hành vi xâm hại, bạo lực trẻ em.
Thực hiện đạt hiệu quả chủ đề của Tháng hành động vì trẻ em năm 2022 là trách nhiệm, hành động mang tính nhân văn của tất cả chúng ta, là hành động thực tiễn góp phần phát triển sâu, rộng, lan tỏa tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác BVCS&GD trẻ em trong xã hội hôm nay và mai sau.
“Hãy lắng nghe trẻ em bằng trái tim
Hãy chăm sóc trẻ em bằng hành động”.