Thị xã Ninh Hòa có diện tích tự nhiên là 119.780ha, trong đó khu vực miền núi có tổng diện tích tự nhiên là 60.382 ha, chiếm 50% diện tích tự nhiên toàn thị xã. Toàn thị xã có 15 dân tộc thiểu số, trong đó đông nhất là dân tộc Ê - Đê có hơn 1.900 người, chiếm 37% số dân tộc thiểu số. Các dân tộc thiểu số của thị xã sống tập trung chủ yếu ở 2 xã Ninh Tây và Ninh Tân. Trong 10 năm qua, thực hiện Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi găn với xây dựng nông thôn mới đã góp phần làm cho bộ mặt vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi thay đổi đáng kể, đời sống vật chất tinh thần của đồng bào các dân tộc được cải thiện rõ rệt. Trở lại miền núi hôm nay, chúng ta không chỉ vui mừng trước những đổi thay của bản làng, mà còn được chứng kiến những thay đổi trong nếp nghĩ, cách làm, của đồng bào dân tộc qua các phong trào thi đua phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo.
Ảnh Minh Họa
Thực hiện song song 2 chương trình: Phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi và Xây dựng nông thôn mới; trong 10 năm qua, tỉnh và thị xã đã tập trung các nguồn lực, tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng, đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ tư vấn kỹ thuật trong trồng trọt, chăn nuôi; chú trọng công tác bảo vệ thực vật, thú y, cung ứng giống cây trồng vật nuôi có năng suất và giá trị kinh tế cao vào các mô hình sản xuất phát triển kinh tế hộ; hỗ trợ tín dụng ưu đãi phục vụ cho sản xuất nông nghiệp, từng bước đưa sản xuất nông, lâm nghiệp phát triển toàn diện, hình thành các vùng sản xuất cây nguyên liệu gắn với các nhà máy chế biến trên địa bàn thị xã. Chăn nuôi gia súc, gia cầm trong những năm qua tiếp tục ổn định về số lượng, phát triển về chất lượng. Mô hình kinh tế trang trại tiếp tục nhân rộng trong vùng dân tộc, miền núi; nhiều hộ đã cải tạo vườn tạp, nương rẫy, đồi núi trọc, lập gia trại, trang trại đạt hiệu quả cao. Công tác quy hoạch trồng, chăm sóc, quản lý bảo vệ rừng được coi trọng, rừng đang được khôi phục, độ che phủ của rừng đã tăng. Bên cạnh đầu tư phát triển kinh tế, Thị xã cũng đã chú trọng đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ dân sinh. Về giao thông, đã đầu tư xây dựng các công trình phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội miền núi như: đường vào khu sản xuất, đường giao thông liên xã, liên thôn, xây dựng trường học, nhà sinh hoạt cộng đồng… Đến nay 100% số xã miền núi có đường ô tô đến trung tâm xã, các công trình thiết yếu đã được xây dựng, giúp cho việc đi lại sản xuất, sinh hoạt, lưu thông vận chuyển hàng hoá được thuận lợi hơn trước. Về thủy lợi, đã nâng cấp, mở rộng, phục vụ tưới cho gần 1.300 ha đất canh tác, tạo điều kiện cho đồng bào dân tộc thiểu số phát triển diện tích trồng lúa nước và diện tích cây công nghiệp. Về điện sinh hoạt và thông tin liên lạc; đến nay, 100% số thôn, buôn miền núi có điện lưới quốc gia, tỷ lệ hộ sử dụng điện đạt trên 100%; 100% số xã đã được phủ sóng phát thanh, truyền hình, hệ thống thông tin liên lạc thông suốt. Từ năm 2011 đến nay, đã sửa chữa và xây mới trên 100 giếng nước, góp phần giải quyết nhu cầu nước sinh hoạt cho trên 400 hộ dân vùng dân tộc thiểu số và miền núi; đã có 9, 8% dân số miền núi được sử dụng nước hợp vệ sinh. Về hỗ trợ nhà ở, trong 10 năm qua, Thị xã đã sửa chữa hơn 80 nhà cho đồng bào dân tộc thiểu số ở Ninh Tây, Ninh Tân và xây dựng mới hơn 220 nhà cho đồng bào dân tộc thiểu số bị sập và hư hỏng nặng do bão, lũ gây ra. Công tác Y tế, Văn hoá - xã hội cũng được Thị xã quan tâm thực hiện đầy đủ. Các trạm y tế cơ sở, được tiếp tục đầu tư nâng cấp, mở rộng và xây dựng mới, bổ sung trang thiết bị, tăng cường cán bộ y tế, bác sĩ về cơ sở, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khoẻ nhân dân. Công tác giáo dục và đào tạo vùng dân tộc thiểu số và miền núi đạt những thành quả quan trọng, đã hoàn thành mục tiêu phổ cập giáo dục trung học cơ sở và phổ cập giáo dục mầm non 5 tuổi đúng độ tuổi; các xã miền núi đều có trường, lớp mẫu giáo, tiểu học, trung học cơ sở, chất lượng dạy và học ngày càng được nâng lên. Tỷ lệ trẻ em đến trường đúng độ tuổi đạt gần 100%. Văn hoá các dân tộc được tôn trọng giữ gìn và phát huy; các thiết chế văn hóa ở các xã, thôn, buôn được xây dựng đầy đủ, khang trang. Thị xã đã tập trung thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, đầu tư kết cấu hạ tầng, hỗ trợ sản xuất nên kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi từng bước tăng trưởng khá. Có hơn 3.000 lao động nông thôn được hỗ trợ học nghề theo Đề án 1956 của Chính phủ; số lao động có việc sau học nghề trên 95%. Nhờ những hỗ trợ thiết thực và kịp thời của các cấp, các ngành, mức sống của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tăng đáng kể. Nếu đầu năm 2011, tổng số hộ nghèo của các xã miền núi và vùng đồng bào dân tộc thiểu số là 633 hộ thì đến nay giảm xuống còn 262 hộ, chiếm tỷ lệ 13% so với tổng số hộ nghèo của thị xã; trong đó xã Ninh Tây còn 229 hộ nghèo, xã Ninh Tân còn 28 hộ nghèo. Hiện nay, thu nhập bình quân đầu người ở khu vực miền núi từ 25 - 30 triệu đồng/người/năm; riêng đồng bào dân tộc thiểu số đạt khoảng 16 - 18 triệu đồng/người/năm. Về kết quả thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, thị xã có 5 xã miền núi trong đó có 1 xã đạt chuẩn nông thôn mới năm 2018, 1 xã đăng ký đạt chuẩn trong năm 2019 là xã Ninh Tân, 2 xã Ninh Sơn và Ninh Thượng đạt từ 10 đến 14 tiêu chí và xã Ninh Tây đạt 8 tiêu chí.
Với những kết quả đạt được qua 10 năm thực hiện 2 chương trình: phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi và xây dựng nông thôn mới đã nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, tạo nên diện mạo mới vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Từ những phong trào phát triển kinh tế - xã hội, đã xuất hiện không ít những hộ đồng bào dân tộc sản xuất – kinh doanh giỏi, phát triển kinh tế trang trại, vườn rừng, tạo việc làm và thu nhập cho người dân trong vùng. Không ít những già làng, trưởng bản đã trở thành trung tâm đoàn kết các dân tộc, tích cực tham gia xây dựng chính quyền, xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái trong cộng đồng các dân tộc được phát huy; góp phần giữ vững và củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước./.